“Werken in de kunsten is meer dan een job”, luidt het. “Ik blijf verwonderd over de passie en de gedrevenheid die je hier tegenkomt: het is liefde, gecompliceerde liefde weliswaar, het soort dat je soms voelt voor je familie — you love to hate to love them”.
In deze setting wordt het binnenbrengen van thema’s als meerstemmigheid, diversiteit en inclusie, een onderneming die voldoende zorg vraagt en zeker ook maatwerk, vertelt Judy.
Hoe kijk je naar de stand van zaken mbt meerstemmig beleid in de podiumkunsten- en muzieksector?
Goh, ik denk dat we een onderscheid moeten maken tussen een oprecht meerstemmig beleid en windowdressing*. Dat laatste kan iedereen: je programmeert wat artiesten uit andere werelddelen, je zet iemand aan het onthaal die zichtbaar divers is en klaar. Het geweten is gesust, de verantwoordelijkheid is zogezegd genomen.
Gelukkig is er ondertussen voldoende besef dat dit geen duurzame manier is om écht meerstemmig te worden. Diversiteit is geen meerwaarde omdat het er mooi uitziet. Meerstemmigheid wordt pas echt interessant als alle stemmen in de organisatie effectief die spreekruimte krijgen en vanuit de eigen referentiekaders niet enkel mogen bijdragen aan de organisatie, maar daar bovendien ook in worden aangemoedigd, gewaardeerd en serieus genomen. Dat is de mindshift waar we aan proberen te werken met (E)Quality in Arts.
*iets mooier voorstellen dan het eigenlijk is
"Meerstemmigheid wordt pas echt interessant als alle stemmen in de organisatie effectief die spreekruimte krijgen"
Bots je soms op moeilijkere aspecten bij de uitvoering van dit begeleidingstraject? Indien ja, kan je deze kort schetsen?
Een mindshift binnenbrengen in systemen is tricky. Je moet patronen en dynamieken durven blootleggen en over machtsstructuren kunnen spreken. Als facilitator weet je niet echt wanneer loyaliteitsconflicten de kop op zullen steken of hoe de geschiedenis van een organisatie de onderlinge relaties beïnvloedt. De interne dynamieken die ons handelen bepalen, zijn ook mee gevormd door structurele machtssystemen en maatschappelijke tendensen; velen ervan hebben we geïnternaliseerd. Een traject kan je dus mogelijks je zelfbeeld en wereldbeeld in vraag doen stellen.
Hoe gaan organisaties het beste om met de vragen die opkomen over hun zelf- en wereldbeeld?
Intrinsieke motivatie en urgentiebesef is hierbij gewoon erg belangrijk. Diversiteit en inclusie is niet iets dat je er eventjes bij neemt, integendeel, het vraagt wat van je. Eens je echt stappen begint te nemen om deze waarden te belichamen in je werking, ben je even onderweg. Je moet echt tegen de muur durven lopen om er voor de volgende keer lessen uit te trekken.
EQA vloeit eigenlijk voort uit het vroegere sCan&Do** traject. Waar zitten naar jouw mening de verschillen tussen deze twee projecten?
Ik denk dat de belangrijkste les die we leerden uit het sCan&Do-traject is dat het echt van belang is dat organisaties een aantal basisconcepten in de vingers hebben en dat ze zich bewust zijn van welke aspecten van het eco-systeem onder de loep genomen zullen worden. Het is om die reden dat we het project eigenlijk modulair hebben gemaakt.
- In de eerste module bieden we vooral proevertjes aan van wat er zoal behandeld kan worden. Het zijn kennisdelende, interactieve workshops om kennis te maken met het thema.
- De tweede module is een reeks leer- en uitwisselingsmomenten, waarbij de focus meer op de organisatiestructuur en -cultuur ligt.
- Wanneer je deze twee modules hebt doorlopen, kan je in de derde module een organisatiescan aanvragen en wordt er ook een actieplan opgemaakt. Dan pas begint het echte werk, want de hele organisatie wordt mee in het bad getrokken. Hier ligt ook vaak de grootste weerstand.
- In de vierde module wordt dan aan de slag gegaan met die weerstand dmv coaching en begeleiding, in samenspraak met de organisatie.
**meerjarig traject van SFP ism LEVL en Kunstenpunt dat bestond uit een organisatiescan op basis van de 5 P’s. Op basis van de scan werd een actieplan opgemaakt dat opgevolgd werd door sCan&Do freelancers.
Wat is 1 takeaway die je zou willen delen met onze lezers?
Ik voel me erg geprivilegieerd dit uiterst boeiend werk te mogen doen met een groep hele fijne freelancers. Hoe zij deze uitdagingen met een frisse blik aanpakken en een heleboel expertise binnenbrengen in een sector die soms — en dit zeg ik met veel liefde — te veel in haar eigen logica vastzit, werkt inspirerend.
Lees hier meer over het hele traject
Heb je vragen over (E)Quality in Arts?
Contacteer onze collega Judy Vanden Thoren.
